4. Redeneren op basis van analogie

Een redenering op basis van analogie lijkt veel op een redenering op basis van voorbeelden. Een auteur kan beweren dat een bepaalde omstandigheid X aan de hand is, of dat X een bepaalde eigenschap heeft, met de rechtvaardiging dat X lijkt op Y. Y is dan iets waarvoor dezelfde omstandigheid geldt of waar dezelfde eigenschap aanwezig is. Als het zo is dat X vergeleken kan worden met Y, dan volgt daar uit dat X inderdaad ook de beweerde eigenschap heeft of dat voor X dezelfde omstandigheid geldt. De analogie-redenering wordt vaak gebruikt in wetenschappelijke teksten, maar is erg verraderlijk.

Bij het beoordelen van de kwaliteit van de redenering zijn dit de evaluatievragen die je kunt stellen:

• Zijn er voldoende overeenkomsten tussen X en Y om de twee te beschouwen als vergelijkbaar?
• Zijn de overeenkomsten wel relevant met het oog op de bewering?
• Welke verschillen zijn er tussen X en Y (vergelijkbaar is ten slotte niet hetzelfde als identiek).
• Zijn deze verschillen geen reden om de beweerde analogie tussen X en Y te ondergraven?

Verder lezen: Redeneren op basis van causaliteit       Terug naar de index van redeneerschema's

Overige pagina's in deze rubriek: Introductie   Wat is een redenering   Evaluatievragen   Beoordeling redeneerschema’s   Redeneerfouten