Schrijfstrategieën

Goede schrijfstrategieën vergemakkelijken de schrijftaak en kunnen je helpen uitstelmechanismen en schrijfblokkades te overwinnen, of in ieder geval de verlammende werking ervan te neutraliseren.

Strategie 1

Deel de schrijftaak in stukken op. Haal die deeltaken uit elkaar die onderdeel uitmaken van verschillende schrijffasen en werk die taken apart af. Probeer niet in één keer met het volmaakte werkstuk voor de dag te komen.

Strategie 2

Geef jezelf de ruimte (en ruim daarvoor ook de tijd in) om je tekst gaandeweg te verbeteren. Werk bijvoorbeeld standaard met een eerste versie van een tekst (zie: schrijffase) om aan het schrijven te blijven (om niet geblokkeerd te raken) en een tweede versie (zie: revisiefase) om je tekst klaar te maken voor de lezer.

Strategie 3

Sta jezelf toe om in een eerste ronde zinnen te formuleren die nog niet helemaal perfect zijn (zie: schrijffase). Benut de revisiefase om je zinnen vervolgens te perfectioneren. Schrijf  in alle gemoedsrust in een eerste ronde alvast op wat je al wèl kunt opschrijven, en wees tevreden als er ongeveer staat wat je bedoelt. In een tweede ronde (de revisiefase) hoef je dan alleen nog maar te schaven aan tekst die er al ligt.

Strategie 4

Leg de tekst die je in eerste versie hebt geschreven voor aan iemand die je vertrouwt, en vraag om commentaar. Omdat het nog maar een eerste versie is, is dat minder bedreigend dan wanneer je een tekst aan iemand voorlegt die naar jouw eigen idee al de uiteindelijke versie is.
Door op deze manier de schrijftaak in stukken op te delen verminder je ook de stress:

• Als je opziet tegen de omvang van de hele taak (een belangrijke oorzaak van uitstelmechanismen) helpt het enorm om tegen jezelf te kunnen zeggen: 'vandaag hoef ik alleen maar een tekstplan te maken, morgen ga ik dan wel aan het schrijven'. Als je dan de volgende dag gaat schrijven is de schrijftaak vervolgens ook alweer kleiner geworden: de organisatie van het verhaal staat al in de steigers.
• Als je snel geblokkeerd raakt doordat je steeds nadenkt over wat andere mensen van je tekst zullen denken, kun je jezelf voorhouden dat de tekst in eerste instantie nog een privézaak is: in eerste ronde kun je dus gerust alles opschrijven wat in je hoofd opkomt, want je hebt straks nog alle tijd om eventuele blunders ongezien, en dus zonder verlies van aanzien, weer te herstellen. Op die manier doorloop je zonder geblokkeerd te raken de moeilijkste fase: het maken van tekst.

Handige tips

• Lees de tekst die je hebt, hardop voor. Hierdoor vind je vanzelf zinnen die niet lekker lopen, en merk je dat er zaken zijn die nog moeten worden uitgewerkt. Het is sowieso een goed idee om zaken over de tekst en de opbouw hardop met je zelf te bespreken. In het begin is het even wennen, maar je ordent op die manier alle gedachten die door je hoofd malen.
• Als je gefrustreerd raakt omdat er niks op papier komt, ga dan iets heel anders doen. Neem een douche, ga hardlopen, bak een taart of mest je kledingkast uit. Echt, het helpt.

Voor nog meer suggesties: zie de rubriek Schrijfstrategieën van de website van de Rijksuniversiteit Groningen.

Handige pagina's binnen deze rubriek: Fases in het schrijfproces en Het tekstplan.

Overige pagina's in deze rubriek: Introductie   Fases in het schrijfproces   Tekstplan